Γλαύκωμα
Γενικές Πληροφορίες
Το γλαύκωμα είναι μία από τις σημαντικότερες αιτίες τύφλωσης .Ένα (1) στα 50 άτομα με ηλικία άνω των 40 ετών παρουσιάζουν την νόσο.
Το γλαύκωμα δεν θεραπεύεται αλλά μπορεί να προληφθούν οι απειλητικές για την όραση επιπλοκές του. Συστηματικοί οφθαλμολογικοί έλεγχοι βοηθούν στην ανίχνευση πρώιμων αλλοιώσεων
Τι είναι το γλαύκωμα;
Το γλαύκωμα είναι η πάθηση που χαρακτηρίζεται,από έλαττωση της όρασης λόγω καταστροφής ινών του οπτικού νεύρου.Το οπτικό νεύρο μεταφέρει εικόνες στον εγκέφαλο ,και οποιαδήποτε βλάβη του σημαίνει ελάττωση όρασης. Συνήθως ,αλλά όχι πάντα η καταστροφή των ινών του οπτικού νεύρου επέρχεται λόγω αυξημένης ενδοφθάλμιας πίεσης.
Μπορεί να τυφλωθώ από γλαύκωμα;
Η διάγνωση του γλαυκώματος σε έναν ασθενή δεν σημαίνει κατ’ανάγκη τύφλωση ,όταν μάλιστα η διάγνωση αυτή έχει γίνει σε αρχικό στάδιο της νόσου. Αγωγή με σταγόνες και μερικές φορές η επέμβαση σταθεροποιούν το γλαύκωμα,και με προγραμματισμένους οφθαλμολογικούς ελέγχους η νόσος θα βρίσκεται υπό έλεγχο.Είναι πιθανόν να γίνει αντιληπτή κάποια μείωση της όρασης, μείωση που ελαχιστοποιείται με την σωστή αγωγή.
Διάγνωση του γλαυκώματος
Kατά την επίσκεψή σας στον οφθαλμίατρο θα υποβληθείτε σε μία σειρά ανώδυνων εξετάσεων. Με αυτές ο οφθαλμίατρος θα διαγνώσει την νόσο και θα επιλέξει την κατάλληλη αγωγή.Είναι προτιμότερο να μην οδηγήσετε την μέρα του ελέγχου επειδή πιθανόν να σας χορηγηθούν μυδριατικά κολλύρια που θολώνουν την όραση για μερικές ώρες.
Αρχικά θα γίνει μέτρηση της ενδοφθαλμίου πιέσης με την βοήθεια οργάνου που λέγεται "τονόμετρο Goldman".(ενσταλάζονται αναισθητικές σταγόνες, ο ασθενής ακουμπά το κεφάλι του στην σχισμοειδή λυχνία όπου ο γιατρός φέρνει σε επαφή με τον κερατοειδή το τονόμετρο και καταγράφει την πίεση).
Ο έλεγχος συμπληρώνεται με :
- Γωνιοσκοπία : αφού αναισθητοποιηθεί ο κερατοειδής (με σταγόνα κολλυρίου) ο οφθαλμίατρος ακουμπά ειδικό φακό και ελέγχει την εσωτερική γωνία του προσθίου θαλάμου.
- Έλεγχος οπτικών πεδίων : Οπτικό πεδίο είναι το σύνολο του χώρου που γίνεται αντιληπτό όταν το μάτι προσηλώνει σε κάποιο αντικείμενο. Το εύρος του οπτικού πεδίου κάθε ματιού μπορείνα μετρηθεί. Η εξέταση του οπτικόυ πεδίου διαρκεί περίπου 15 λεπτά, και συνίσταται στον εντοπισμό φωτεινών σημείων σε ένα θόλο . Ζητείται από τον ασθενή να πιέζει ένα μπουτόν κάθε φορά και σε όποια κατεύθυνση αντιληφθεί κάποιο φωτεινό σημείο. Με την εξέταση αυτή ανιχνεύεταιι αν υπάρχει κάποιο έλειμμα στο εύρος του οπτικού πεδίου από βλάβη των ινών του οπτικού νεύρου.
- Βυθοσκοπικός έλεγχος του οπτικού νεύρου και τομογραφία του οπτικού νεύρου (OCT), συμπληρώνουν τον έλεγχο.
Αγωγή σε γλαύκωμα
Το γλαύκωμα αντιμετωπίζεται μεν με αγωγή χωρίς όμως να θεραπεύεται. Σκοπός της αγωγής είναι να προφυλάξει από περαιτέρω καταστροφή τις ίνες του οπτικού νεύρου. Επειδή δε η αγωγή δεν μπορεί να θεραπεύσει, πρέπει να συνεχιστεί εφ’όρου ζωής.
Αυτό το κεφάλαιο θα εξηγήσει ποιές αγωγές μπορείτε να λάβετε αν διαγνωσθεί γλαύκωμα.
Οφθαλμικές σταγόνες
Η αγωγή αρχικά ξεκινά με την χορήγηση κολλυρίου ώστε να ελαττωθεί η ενδοφθάλμια πίεση (ΕΟΠ). Είναι σημαντικό η αγωγή να ακολουθείται πιστά για να προληφθεί απώλεια όρασης. Τα κολλύρια εκτός του ότι αρχικά ενοχλούν (τσούξιμο) κατά την ενστάλλαξη πιθανόν να έχουν και άλλες ανεπιθύμητες δράσεις. Ορισμένες από αυτές μπορεί να ελαχιστοποηθούν, η δε αποτελεσματικότητα του κολλυρίου να ενισχυθεί αν μετά την ενστάλλαξη πιέσετε με τον δείκτη το βλέφαρο κοντά ατην μύτη ή κλείσετε το μάτι για 60 δευτερόλεπτα. Οι σταγόνες Pilocarpine προκαλούν σμίκρυνση της κόρης (μύση) και μπορεί να προκαλέσουν ήπιο πόνο πάνω από το φρύδι.Είναι ακόμα δυνατό στο σκοτάδι να χειροτερέψουν την όραση.Τα συμπτώαμτα αυτά φεύγουν μετά από 2 ή 4 εβδομάδες.
Αν αισθανθήτε δύπνοια με την ενστάλλαξη κάποιου από τα κολλύρια της αντιγλαυκωματικής αγωγής, διακόψτε αμμέσως την χορήγηση και επικοινωνήστε με τον γιατρό.
Δίσκια
Δίσκια ακεταζολαμίδης (Diamox®) χορηγούνται σε ορισμένους ασθενείς. Λειτουργούν περιορίζοντας την παραγωγή υγρού μέσα στο μάτι, οπότε και ελαττώνεται η ενδοφθάλμια πίεση. Αρχικά αυξάνουν την διούρηση και την απώλεια ηλεκτρολυτών από τον οργανισμό, με συνέπεια ορισμένοι ασθενείς να αισθάνονται μούδιασμα στα άκρα και αδυναμία.
Χειρουργείο
Σε συγκεκριμένες μορφές γλαυκώματος η επέμβαση είναι αναγκαία. Η συχνότερη εξ’αυτών λέγεται διηθητική τραμπεκουλεκτομή και συνίσταται στην δημιουργία διόδου διαφυγής του υγρού από το μάτι, που με την σειρά του απορροφάται και αποβάλλεται από παρακείμενους ιστούς .
Αλήθειες για το γλαύκωμα
Ο όρος “γλαύκωμα” περιλαμβάνει ορισμένες διαφορετικές καταστάσεις.
Η συνηθέστερη μορφή είναι το Χρόνιο (ανοικτής γωνίας) γλαύκωμα. Η μορφή αυτή προσβάλλει συνήθως και τα δύο μάτια, ανπτύσσεται αργά με αποτέλεσμα η απώλεια όρασης να είναι σταδιακή και ελάχιστα αντιληπτή. Δεν παρουσιάζεται πόνος,ερυθρότητα ή δραματική απώλεια όρασης.
Άλλη μορφή είναι το γλαύκωμα Κλειστής γωνίας που εμφανίζεται με απότομη αύξηση της ενδοφθαλμίου πιέσης.Το μάτι κοκκινίζει, υπάρχει έντονος πόνος, η όραση είναι θολή (πολλές φορές ο πόνος δημιουργεί ναυτία και έντονη ανησυχία).
Υπάρχουν παθολογικές καταστάσεις (φλεγμονές χοριοειδούς,όγκοι,τραύμα κορτιζόνη....) που προκαλούν σημαντική αύξηση ενδοφθαλμίου πιέσης (Δευτεροπαθές γλαύκωμα).
Συγγενές γλαύκωμα (Βούφθαλμος) κατάσταση όπου το γλαύκωμα προυσιάζεται από την γέννηση, χαρακτηρίζεται δε λόγω της επίδρασης της αυξημένης πίεσης και μεγάλου διατεταμμένου ματιού.
Το εσωτερικό του ματιού παίρνει θρεπτικές ουσίες από το Υδατοειδές υγρό. Αυτό,είναι διαφορετικό από τα δάκρυα. Παράγεται στο εσωτερικό του ματιού από έναν ιστό που λέγεται ακτινωτό σώμα και αφού κυκλοφορήσει, αποχετεύεται δια μέσου δικτύου αγωγών που λέγεται ηθμός. Αν υπάρξει εμπόδιο στην αποχέτευση του υγρού, η ενδοφθάλμια πίεση αυξάνεται, πιέζει το πίσω μέρος του εσωτερικού ματιού, τις ίνες του οπτικού νεύρου που απλώνοντια στον αμφιβληστροειδή για να μεταφέρουν εικόνα και τις καταστρέφει ανεπανόρθωτα. Δεν θα υπάρξει τύφλωση αν η αγωγή αρχίσει έγκαιρα, οποιάδηποτε όμως απώλεια όρασης δυστυχώς δεν ανακτάται.
Συνήθεις ερωτήσεις σχετικά με το Γλαύκωμα
Υπάρχει τρόπος να προληφθεί το γλαύκωμα;
Όχι, αλλά πρώιμος οφθαλμολογικός έλεγχος δίνει δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης και ρυθμιστικής αγωγής.
Μπορώ να συνεχίσω να οδηγώ;
Αδρά ,ο νόμος ορίζει να γίνεται ορατή μία πινακίδα οχήματος (από τον εξεταζόμενο) σε απόσταση 20,5 μέτρων.Επίσης να υπάρχει ένα καλό οπτικό πεδίο (περιφερική αντίληψη).Σε κάθε πείπτωση ο οφθαλμίατρος μετά από έλεγχο δίνει την τελική απάντηση.
Θα τυφλωθώ αν διαγνωσθεί γλαύκωμα;
Ασθενείς με γλαύκωμα σπάνια καταλήγουν σε τύφλωση με την προϋπόθεση ότι λαμβάνουν την σωστή αγωγή και υποβάλλονται σε έλεγχο που θα καθορίει ο οφθαλμίατρος.
Πως απέκτησα γλαύκωμα;
Το γλαύκωμα δεν μεταδίδεται, η παρουσία του δεν εξαρτάται από διαιτικούς ή ακόμα από εργασιακούς ή άλλους παράγοντες. Ορισμένες ομάδες ανθρώπων δε είναι πιθανότερο να αναπτύξουν γλαύκωμα συχνότερα.