Όταν κάποιος παρουσιάζει καταρράκτη είναι σαν να βλέπει μέσα από ένα “λερωμένο κρύσταλλο", αντιλαμβάνεται σκοτεινές ή και ομιχλώδεις περιοχές μέσα στο οπτικό του πεδίο ή μπορεί να ενοχλείται (θάμπωμα) από τα λαμπερά φώτα των αντίθετα διερχομένων αυτοκινήτων.

Οταν τέτοια συμπτώματα δυσκολεύουν την καθημερινότητα σας, τότε πιθανόν να χρεάζεστε χειρουργική αφαίρεση του καταρράκτη (θολού κρυσταλλοειδούς φακού).

Μέσα στον βολβό του ματιού και πίσω από την ίριδα (αυτόν τον έγχρωμο κυκλκό ιστό) βρίσκεται ένας φακός. Στο φυσιολογικό μάτι ο φακός είναι καθαρός και διαφανής και εστιάζει το φως στον αμφιβληστροειδή (στο πίσω μέρος του βολβού και συγκεκριμένα στην ωχρά κηλίδα.Όταν ένας καταρράκτης δημιουργείται ο φακός "θολώνει" και εμπόδίζει την διέλευση του φωτός. Οι εικόνες που σχηματίζονται στον αμφιβληστροειδή γίνοντα) αργά και σταθερά όλο και ποιό θολές.

Ο καταρράκτης δεν επιδεινώνει μόνιμα την όραση και βέβαια ασθενής με καταρράκτη δεν κινδυνεύει από τύφλωση. Η επέμβαση δε αφαίρεσης του, θα αποκαταστήσει την όραση σας. Οι περισσότερες μορφές καταρράκτη δημιουργούνται στον ενήλικα, και συνήθως σε ηλικιωμένους ασθενείς.

Καταρράκτης όμως μπορεί να δημιουργηθεί και μετά από τραυματισμό του ματιού π.χ. τραυματισμό με ξένο σώμα, έκρηξη (εκτόνωση αερίων προς το μάτι), έγκαυμα, που θα προκαλέσουν βλάβη και θόλωση του φακού .Ακόμα καταρράκτης μπορεί να υπάρχει από την νεογνική ηλικία (συγγενής καταρράκτης), ή να συνοδεύει μεταβολικά νοσήματα (γαλακτοζαιμία κ.τ.λ.).

Είναι δε σύνηθες καταρράκτης να εμφανίζεται γρηγορότερα στο ένα από τα δύο μάτια.

Μετά τον έλεγχο της οπτικής οξύτητας και προσεκτικής λήψης ιστορικού του ασθενή (ώστε να ελεγχθούν τα συμπτώματα αλλά και να πιστοποιηθεί οποιαδήποτε άλλη διαταραχή) ενσταλάζονται μυδριατικές σταγόνες για να μπορέσει ο ιατρός να ελέγξει τον αμφιβληστροειδή και το οπτικό νεύρο και να επιβεβαιωθεί ότι η έκπτωση της όρασης οφείλεται σε θόλωση του φακού και όχι σε άλλη παθολογική αιτία. Η δράση αυτών των σταγόνων προκαλεί θολή κοντινή όραση, σύμπτωμα που διαρκεί μερικές ώρες. Για τον λόγο αυτό καλό είναι να αποφύγετε την οδήγηση, καθώς επίσης και να προσέχετε στο βάδισμα και στο κατέβασμα σκαλιών μετά την εξέταση.

Εφόσον πιστοποιηθεί ότι ο καταρράκτης είναι υπεύθυνος για την έκπτωση της όρασης σε σημείο που εμποδίζει τις καθημερινές σας δραστηριότητες και τον συνηθισμένο τρόπο ζωής, θα κλείσετε ραντεβού για να υποβληθείτε στην επέμβαση αφαίρεσής του.

Πριν την χειρουργική επέμβαση υποβάλεστε σε ειδικές μετρήσεις (προ-εγχειρητικός έλεγχος ) στο αντίστοιχο τμήμα του νοσοκομείου. Μία από αυτές ονομάζεται βιομετρία και υπολογίζει την δύναμη του φακού που θα αντικαταστήσει τον θολό κρυσταλλοειδή φακό του ματιού σας. Ο λοιπός έλεγχος αφορά εξετάσεις αίματος και ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ).

Τι περιλαμβάνει η επέμβαση;

Ενσταλλάζονται σταγόνες τοπικού αναισθητικού, ενώ εσείς διατηρείτε τις αισθήσεις σας καθ'όλη την διάρκεια της επέμβασης. Περισσότερο από το 85% των επεμβάσεων καταρράκτη στην Ελλάδα εκτελούνται μόνο με τοπική αναισθησία.

Η προετοιμασία και η επέμβαση διαρκούν περίπου 20'. Ο χειρουργός κάνει μια μικροσκοπική τομή στην περιφέρεια του κερατοειδούς (διαφανούς ιστού στο πρόσθιο τμήμα του ματιού). Διαμέσου αυτού του ανοίγματος αφαιρείται ο θολός φακός και ένας διαυγής συνθετικός φακός θα εμφυτευθεί, δίνοντας πάλι στον ασθενή καθαρή όραση. Ο χειρουργός χρησιμοποιεί καθόλη την διάρκεια της επέμβασης μικροσκόπιο.

Μπορεί ο καθένας να υποβληθεί σε μια τέτοια επέμβαση;

Σχεδόν όλοι οι ασθενείς μπορούν να υποβληθουν σε επέμβαση.

Μπορεί ο καταρράκτης να μεταδοθεί από μάτι σε μάτι;

Οχι. Αλλά μπορεί να εμφανιστεί καταρράκτης συγχρόνως και στα δύο μάτια.

Προήλθε ο καταρράκτης από υπερβολική χρήση των ματιών μου;

Οχι. Ούτε και η έντονη χρήση των ματιών επιδεινώνει έναν υπάρχοντα καταρράκτη.

Είναι δυνατόν να μην αντιληφθώ ότι πάσχω από καταρράκτη;

Ορισμένοι άνθρωποι είναι δυνατόν να μην αντιληφθούν την ανάπτυξη καταρράκτη. Ιδιαίτερα όταν η θόλωση ξεκινήσει από την περιφέρεια του φακού και αρχικά δεν ελαττώνει την όραση.

Οσο ο καταράκτης επιδεινώνεται θα χρειαστώ νέα συνταγή γυαλιών;

Πιθανόν μία νέα συνταγή γυαλιών να χρειάζεται συχνότερα όσο ο καταρράκτης προχωρεί. Μετά όμως από κάποια στιγμή ακόμα και σημαντικά ισχυρότερα γυαλιά δεν μπορούν να βελτιώσουν την όραση. Η “μικρή” τρυπούλα στο κέντρο της ίριδας σταματά να είναι μαύρη και παίρνει ένα λευκωπό ή κιτρινωπό χρώμα όσο ο καταρράκτης επιδεινώνεται.

Μπορώ να κάνω κάτι για να σταματήσω την εξέλιξη του καταρράκτη;

Δεν υπάρχει καμία τεκμηριωμένη αγωγή για πρόληψη της δημιουργίας καταρράκτη. Η σύγχρονη χειρουργική είναι η πλέον επιτυχής αντιμετώπιση. Θεωρείται ως η επέμβαση με το μεγαλύτερο ποσοστό επιτυχίας στην σύγχρονη ιατρική.

Ποιές είναι οι επιπλοκές μίας επέμβασης καταρράκτη;

Σοβαρές επιπλοκές είναι ασυνήθεις σε μια επέμβαση καταρράκτη. Παρ'όλα αυτά όπως και σε κάθε έπέμβαση προβλήματα μπορεί να προκύψουν.

• Μόλυνση ή φλεγμονή εξαιρετικά σπάνια, που όμως χρειάζεται έγκαιρη αντιμετώπιση
• Μετακίνηση του ενδοφακού με συνέπεια διαταραχή στην όραση. Αν αυτό συμβεί γίνεται χειρουργική επανατοποθέτηση του ενδοφακού
• Διαχωρισμός του αμφιβληστροειδούς από το έσω τοίχωμα του βολβού. Αυτό αναφέρεται σαν αποκόλληση αμφιβληστροειδούς και πιθανόν να χρειασθεί χειρουργική αντιμετώπιση
• Συσσώρευση υγρού στον αμφιβληστροειδή (οίδημα ωχράς) με ελάττωση της οπτικής οξύτητας. Συνήθως υποχωρεί με την χορήγηση σταγόνων
• Πάχυνση της μεμβράνης πίσω από τον εμφυτευμένο φακό μπορεί να προκύψει τους μήνες που ακολουθούν την επέμβαση (θόλωση οπισθίου περιφακίου). Αντιμέτωπίζεται εφάπαξ με χρήση Yag laser

Χρησιμοποιείται laser για την αφαίρεση του καταρράκτη;

Ο καταρράκτης αφαιρείται χρησιμοποιώντας υπερήχους υψηλών συχνοτήτων. Η μέθοδος ονομάζεται "φακοθρυψία", και είναι η πλέον σύγxρονη και επιτυχής τεχνική.